Khám phá từ điển thời trang cao cấp: Haute Couture, Ready-to-Wear, Atelier là gì? Giải mã những thuật ngữ quyền lực nhất giúp bạn hiểu rõ ngành công nghiệp thời trang.

Bước vào thế giới thời trang cao cấp cũng giống như bước vào một vùng đất có ngôn ngữ riêng. Đó là một vũ trụ được vận hành bởi những thuật ngữ đầy mê hoặc nhưng cũng không kém phần phức tạp, những từ ngữ mà chúng ta thường nghe thấy trên các sàn diễn lộng lẫy hay trong những bộ phim tài liệu về các nhà mốt huyền thoại. Haute Couture, Ready-to-Wear, Atelier, Cruise Collection... không chỉ là những từ vựng đơn thuần, chúng là những chiếc chìa khóa mở ra cánh cửa vào thế giới nội bộ của ngành công nghiệp tỷ đô, giúp chúng ta hiểu được giá trị, quy trình và triết lý đằng sau mỗi bộ trang phục.

Photo: Style Republik

Nếu bạn từng băn khoăn về sự khác biệt giữa các khái niệm này, bài viết sau đây sẽ là cuốn "từ điển" tinh gọn, giải mã những thuật ngữ quyền lực nhất, giúp bạn không chỉ nhìn ngắm thời trang, mà còn thực sự hiểu nó.

1. Haute Couture (phát âm: /ˌoʊt kuːˈtʊər/)

Dịch nghĩa: "May đo cao cấp" trong tiếng Pháp.

Giải mã: Đây là đỉnh cao tuyệt đối của nghệ thuật thời trang, nơi trang phục được xem như những tác phẩm điêu khắc và người thợ may là những nghệ nhân. Haute Couture không phải là một danh xưng tùy ý mà là một danh hiệu được pháp luật Pháp bảo hộ và quản lý chặt chẽ bởi Nghiệp đoàn May đo cao cấp (Chambre Syndicale de la Haute Couture). Để được công nhận là một "Nhà mốt Haute Couture", thương hiệu phải tuân thủ những quy tắc vô cùng khắt khe:

• Phải có một xưởng may (atelier) tại Paris với ít nhất 20 nghệ nhân lành nghề làm việc toàn thời gian.
• Mỗi mùa (hai lần một năm), phải trình làng một bộ sưu tập có ít nhất 50 thiết kế nguyên bản, bao gồm cả trang phục ban ngày và dạ hội.
• Tất cả các thiết kế đều được làm thủ công và may đo theo số đo của từng khách hàng tư nhân, đòi hỏi nhiều buổi thử đồ.

Ví dụ: Chanel, Christian Dior, Schiaparelli, Giambattista Valli là những cái tên tiêu biểu trong thế giới Haute Couture.

Photo: Schiaparelli

Photo: Schiaparelli

Photo: Schiaparelli

Photo: Giambattista Valli

2. Ready-to-Wear (RTW) hay Prêt-à-Porter (/ˌprɛtɑːpɔːrˈteɪ/)

Dịch nghĩa: "Sẵn sàng để mặc" (tiếng Anh) hoặc "Prêt-à-Porter" (tiếng Pháp).

Giải mã: Đây chính là phần lớn thế giới thời trang mà chúng ta biết đến. Trái ngược hoàn toàn với Haute Couture, Ready-to-Wear là những bộ sưu tập được sản xuất hàng loạt theo các kích cỡ tiêu chuẩn (size S, M, L hoặc 36, 38, 40...) và được bán rộng rãi tại các cửa hàng, trung tâm thương mại. Đây là nguồn doanh thu chính của các thương hiệu thời trang. Các Tuần lễ Thời trang lớn như New York, London, Milan, Paris chủ yếu trình diễn các bộ sưu tập Ready-to-Wear.
Cần phân biệt rõ hai cấp độ trong Ready-to-Wear:

• High-end/Designer RTW: Các thương hiệu xa xỉ như Gucci, Prada, Saint Laurent. Trang phục vẫn được làm từ chất liệu cao cấp và có tính sáng tạo cao, nhưng được sản xuất theo size chuẩn.
• Fast Fashion/Mass Market: Các thương hiệu bình dân như Zara, H&M, Uniqlo.
  

Photo: Prada

Photo: Saint Laurent

Photo: Gucci

Photo: Gucci

3. Atelier (phát âm: /əˈtɛljeɪ/)

Dịch nghĩa: "Xưởng may" hoặc "studio" trong tiếng Pháp.

Giải mã: Đây không chỉ là một xưởng may thông thường, Atelier là trái tim, là linh hồn của một nhà mốt cao cấp, đặc biệt là các nhà mốt Haute Couture. Đây là nơi những bản phác thảo của Giám đốc Sáng tạo được hiện thực hóa bởi bàn tay của những nghệ nhân bậc thầy, những người được gọi một cách trân trọng là "petites mains" (những bàn tay nhỏ). Không khí trong một atelier là sự kết hợp giữa sự tĩnh lặng tập trung và tiếng kéo, tiếng kim chỉ miệt mài. Mọi thứ, từ việc cắt vải, thêu đính hàng ngàn viên pha lê đến dựng phom dáng 3D, đều diễn ra tại đây.

Photo: Pinterest

4. Cruise / Resort Collection

Dịch nghĩa: "Bộ sưu tập nghỉ dưỡng".

Giải mã: Theo truyền thống, đây là những bộ sưu tập được ra mắt giữa hai mùa chính (Thu-Đông và Xuân-Hè), thường vào khoảng tháng 11-12. Ban đầu, chúng được thiết kế cho những khách hàng thượng lưu ("jet-setters") đi du lịch ("cruise") đến những vùng có khí hậu ấm áp hơn trong mùa đông. Ngày nay, Cruise/Resort Collection đã trở thành một mùa thời trang quan trọng, có tính thương mại rất cao vì các thiết kế thường dễ ứng dụng và có mặt tại cửa hàng trong một thời gian dài. Các nhà mốt lớn thường đầu tư những show diễn cực kỳ hoành tráng tại các địa điểm độc đáo trên thế giới cho bộ sưu tập này (ví dụ: Chanel tại Cuba, Dior tại Mexico).

Photo: Getty Images

Photo: Dior

5. Lookbook và Campaign (Chiến dịch quảng cáo)

Giải mã: Hai khái niệm này thường bị nhầm lẫn nhưng mục đích của chúng hoàn toàn khác nhau.

• Lookbook: Là một bộ ảnh mang tính chất "catalogue", chụp toàn bộ các thiết kế trong một bộ sưu tập. Mục đích chính của lookbook là để cho các nhà bán lẻ (buyers) và báo chí xem rõ từng sản phẩm một cách chi tiết. Do đó, phong cách chụp thường đơn giản, người mẫu tạo dáng thẳng trên nền trơn để làm nổi bật trang phục.

Photo: MACIE

Photo: MACIE

• Campaign: Là bộ ảnh quảng cáo chính thức của mùa. Mục đích của campaign là để bán một "giấc mơ", một câu chuyện, một tinh thần. Nó mang tính nghệ thuật cao, thường được thực hiện bởi các nhiếp ảnh gia và siêu mẫu hàng đầu tại những bối cảnh ấn tượng. Campaign không nhất thiết phải hiển thị mọi sản phẩm, mà tập trung truyền tải thông điệp và hình ảnh của thương hiệu.

Photo: MACIE

6. Capsule Collection

Dịch nghĩa: "Bộ sưu tập con nhộng".

Giải mã: Đây là một bộ sưu tập nhỏ, giới hạn, bao gồm những món đồ thiết yếu và có thể dễ dàng phối hợp với nhau. Capsule Collection thường được ra mắt độc lập với các mùa chính và có một chủ đề cụ thể. Nó có thể là một dự án hợp tác (ví dụ: H&M x Mugler), một bộ sưu tập đặc biệt cho một dịp lễ, hoặc một dòng sản phẩm tập trung vào một phong cách nhất định (ví dụ: một capsule collection chỉ gồm đồ denim).

Photo: MACIE

Photo: MACIE

7. Avant-garde (phát âm: /ˌævɒ̃ˈɡɑːrd/)

Dịch nghĩa: "Tiên phong" trong tiếng Pháp.

Giải mã: Trong thời trang, Avant-garde dùng để chỉ những thiết kế mang tính thử nghiệm, đi trước thời đại và phá vỡ mọi quy tắc thông thường. Thời trang Avant-garde không đặt nặng tính ứng dụng hay thương mại, mà được xem như một hình thức nghệ thuật trình diễn, một công cụ để nhà thiết kế thể hiện ý niệm, quan điểm xã hội hoặc khám phá những phom dáng, chất liệu mới.
Ví dụ: Rei Kawakubo của Comme des Garçons, Yohji Yamamoto, Rick Owens là những nhà thiết kế tiêu biểu cho trường phái này.

Photo: Comme des Garçons

Photo: Yohji Yamamoto

Thời Trang, Khi Ta Thực Sự Hiểu

Từ những xưởng may thủ công ở Paris đến các sàn diễn toàn cầu và những chiến dịch quảng cáo mãn nhãn, ngành công nghiệp thời trang vận hành theo một hệ thống quy tắc và ngôn ngữ riêng. Việc hiểu rõ những thuật ngữ này không chỉ giúp bạn trở thành một người tiêu dùng thông thái hơn, mà còn mở ra một cách cảm nhận sâu sắc hơn về nghệ thuật, công sức và câu chuyện đằng sau mỗi bộ trang phục bạn yêu thích. Giờ đây, bạn không chỉ nhìn ngắm thời trang, mà còn thực sự hiểu nó.

Xem thêm các bài viết khác của MACIE tại đây:

Hailey Bieber và Chiến Dịch Thời Trang 'Officecore': Màn Trình Diễn Quyền Lực Trong Ngày Chinh Phục New York

Taylor Swift và Cuộc Cách Mạng Thời Trang "The Life of a Showgirl": Khi Hào Quang Sân Khấu Trở Thành Tuyên Ngôn